یمن باتلاق ویتنام عربی

عربستان در ۲۶ مارس ۲۰۱۵ به بهانه حمايت از منصور هادي تهاجم هوايي خود را تحت عنوان «توفان قاطعيت» و بعد از آن «بازگرداندن اميد» با كشورهاي امارات عربي، قطر، كويت، بحرين، اردن، سودان و مغرب عليه مردم بيگناه يمن آغاز كرد. عربستان در واقع ائتلافي متشكل از سه حلقه اعضاي شوراي همكاري خليجفارس، كشورهاي عربي عضو اتحاديه عرب و محور تركيه- پاكستان بود. به مرور كشورهايي مثل قطر، مغرب و امارات از ائتلاف خارج شدند. از وقتي كه انصارا.. «استراتژي فرودگاه در مقابل فرودگاه» را عليه عربستان سعودي اتخاذ نمود اماراتيها از ترس اينكه فرودگاهها و مراكز حساس آنها توسط پهپادهاي انصارا… بمباران نشود، «استراتژي نظامي را به رويكرد صلحجويانه» تغيير دادند. درواقع امارات متحده عربي قصد دارد توازن قوا را به سود ائتلاف دروني خود ( سلفيها و نيروهاي شورشي آموزش ديده و متحد اين كشور در جنوب يمن) تغيير دهد. به عبارتي ديگر امارات متحده عربي با تجهيز «گروهك شوراي انتقالي جنوب» اقدام به كودتاي نظامي در يمن نموده و عربستان را با ائتلافي شكستخورده در باتلاق «ویتنام عربی» گرفتار نموده است. با اين كودتا، جنگ يمن از «الگوي نامنظم و شبهنظامي به الگوي جنگ هويتي» تبديل شده است. تاكتيك و تكنيك پارادايم جنگي جديد يمن مبتني بر «عمليات بيقاعده» است. در جنگ هويتي، گروههاي شورشي، اقوام و قبائل كنشگر موثر جنگ بوده و نقش مهم و كليدي را در آغاز و خاتمه جنگ دارند. چنانچه اين جنگ طولاني شود قدرتهاي برتر منطقه از طريق «عمليات ثبات» جنگ را مديريت نموده و با همكاري گروههاي درگير جنگ را خاتمه ميدهند.
نيروهاي عربستان و امارات در سال ۲۰۱۷ و در ژانويه ۲۰۱۸ به خاطر تفاوت در نيات جنگ دوبار در يمن با هم درگير شدند، بههمين دليل عربستان و امارات از اول دو استراتژي متفاوت در يمن داشتند. عربستان بدنبال حفظ يكپارچگي يمن و حاكميت منصور هادي و همچنين نابودي انصارا… بود اما امارات بدنبال تقسيم يمن است. ریاض به دنبال متمرکز کردن عملیات‌های ائتلاف بر شمال یمن است، جایی که انصارالله حمله های خود را علیه فرودگاه‌های أبها و جیزان انجام می‌دهد، اما امارات به عملیات‌ها در جنوب یمن بهویژه بندر عدن اهمیت می‌دهد. در يمن شمالي انصارا… و در استان سعده باشند كه براي هميشه با عربستان سعودي مشكل دارد و در يمن جنوبي شورشيها واستقلالطلبان يمني كه به امارات گرايش و تمايل دارند مسقر باشند. امارات بهدنبال حضور دريايي خود در خليج عدن و بابالمندب و درياي سرخ براي تبديل شدن به يك قدرت دريايي است. بهغير از بندر حديده تمام بنادر يمن در اختيار امارات است، حتي بندر سُقطره كه در ۴۰۰ كيلومتري يمن است در اختيار امارات ميباشد. امارات قدرت نفوذ بيشتري نسبت به عربستان در يمن دارد. عربستان رابطه خود را با برخي از «گروههاي القاعده و حزب اصلاح وابسته به اخوانالمسلمين» يمن حفظ كرده بود، اما امارات قصد داشت با اين گروهها و در راس آنها با القاعده و اخوانيها مبارزه كند و به همين دليل از «گروه حراك» جنوب حمايت ميكرده است. درحال حاضر انصارا… بهعلت تفاوت بنيادين ايدئولوژيك با شورشيهاي جنوب يمن به توافق و ائتلاف نميرسند، چون يمن جنوبي داراي گرايش سوسياليست بوده و بهدنبال استقلال هستند. پس از فروپاشي شوروي سابق و بعد از تغيير اروپاي شرقي يمن هم مثل آلمان متحد شد و يمن شمالي و جنوبي يك كشور شد. يمنيهاي جنوبي كه خاطره دوره سوسياليستي داشتند به امارات متمايل شدند و امارت از آنها حمايت كرد و در اين جنگ هم از آنها استفاده نمود. اماراتيها در نبرد اخير از سلفيها كه خيلي از جنوبيها قويتر هستند استفاده نموده است. اختلاف‏ میان عربستان سعودی و امارات متحده عربی بهخصوص در یک ماه اخیر روند صعودی گرفته است. یکی از مهم‏ترین دلایل این وضعیت، تغییر رویکرد انصارالله و ارتش یمن از «تدافعی» به «تهاجمی» است. رهبر انصارالله سال پنجم جنگ را، سال پیروزی ناميد. در همین راستا سه گام اساسی نیز برداشته شد. نخست، اطلاعات ارتش و کمیته های مردمی یمن ۳۰۰ نقطه حساس و راهبردی عربستان و امارات را شناسایی کردند. دوم، توانمندی موشکی و پهپادی ارتش و کمیته‏های مردمی تقویت شد. سوم، راهبردهایی نظیر «فرودگاه در مقابل فرودگاه» اتخاذ شد و در همین حال، پایگاه‏های نظامی و تأسیسات نفتی عربستان و امارات مورد هدف موشک‏ها و پهپادهای یمنی قرار گرفت.
تحولات اخير منطقه بيانگر اين است كه استراتژي امارات برنده ميدان بوده و عربستان مغلوب استراتژي امارات شد. به همين دليل فرصت خوبي براي انصارا… در يمن ايجاد شده است، چون ائتلاف سعودي عملاً شكست خورده و دولت منصور هادي هم فروپاشيده است، البته اين فرصت به معني اين نيست كه انصارا… بر يمن غلبه كرده است، اما قدرت چانهزني ائتلاف در مقابل انصارا… كم شده است. نتايج مهم و راهبردي تحولات اخير يمن عبارتند از:
۱- افزايش تنش ميان آمريكا و ايران و سقوط پهپاد آمريكايي و همچنين انفجارات بندر فجيريه و توقيف نفتكش انگليسي توسط سپاه يكي از عوامل اصلي تغيير استراتژي امارات در جنگ يمن است.
۲- امارات از ضعف مفرط آمريكا و عربستان سعودي در تقابل با ايران بهشدت ترسيده و تمايل ندارد گزينه نظامي غيرمستقيم خود را با ايران دنبال كند. امارات ميداند تقابل نظامي در جايي كه ايران خواهان صلح و امنيت است شكست ميخورد.
۳- امارات ميداند در این جنگ ائتلاف سعودي شكست خورده و از طرفي بهعلت تقویت توانمندی موشکی و پهپادی ارتش و کمیته‏های مردمی یمن، امکان تهاجم هوايي به مناطق راهبردی امارات فراهم شده است.
۴- تغيير استراتژي امارات در جنگ يمن بهطور نيابتي سبب پيروزي ايران در مقابل عربستان و آمريكا و بهطور مستقيم باعث تثبيت انصارا… ميشود. ايران چون خواهان مذاكره و صلح و امنيت در منطقه است بايد به امارات كه در مقابل عربستان ايستاده، چراغ سبز نشان دهد. البته چراغ سبزي كه منجر به استقلال يمن جنوبي شود.
۵- امارات توسعه نفوذ خود در یمن و تسلط بر مناطق راهبردی این کشور را پیگیری می‏کند و بههمين دليل از طريق ائتلاف دروني خود (شورشيها و سلفيها) بهدنبال تجزيه يمن است. اما عربستان سعودی بهدنبال حفظ يكپارچگي يمن با حاكميت منصور هادي و کنار گذاشتن انصارالله از ساختار قدرت در یمن ميباشد.
۶- احتمال گفتگو میان امارات و انصارالله یمن به دور از عربستان سعودی وجود دارد. برخی خبرها نیز حاکی از این است که شبکه‌های ارتباطی سرّیِ و فعال میان امارات و جنبش انصارالله یمن وجود دارد که موفق به دستیابی به تفاهم‌هایی غیرعلنی از جمله خروج نیروهای امارات و تجهیزات نظامی سنگین آن از شمال یمن و باقی ماندن آن در جنوب در مقابل عدم حمله موشکی انصارالله به فرودگاه‌های ابوظبی و دبی شده‌اند. هر گونه توافقی میان انصارالله و امارات به منزله شکست قطعی ائتلاف سعودي علیه یمن و تحت فشار قرار گرفتن عربستان و همچنین افزایش درگیری میان نیروهای وابسته به ابوظبی و ریاض در جنوب یمن است.
بهنظر میرسد در گام اول استراتژي يكساله ج.ا.ايران بايد ايجاد ائتلاف بين انصارا… با امارات باشد، اين استراتژي باعث شكست عربستان و حذف دولت نامشروع منصور هادي ميگردد. در گام دوم استراتژي ميانمدت (دو تا سه سال) ج.ا.ايران با همكاري امارات و روسيه جلوگيري از تجزيه يمن جنوبي و حفظ يمن يكپارچه از طريق تشكيل دولت ائتلافي (مشاركت همه گروهها) با محوريت انصارا… در يمن باشد، همانند مدل عراق پس از سقوط صدام بعثي كه دولت با مشاركت تمام گروهها و احزاب، اما با محوريت شيعيان تشكيل شد. در گام سوم استراتژي بلندمدت (سه تا پنج سال) ج.ا.ايران با كمك دولت يكپارچه يمن حذف و يا كاهش كرسي سلفيها و اخوانيها از صحنه قدرت و نابودي گروههاي شورشي. با اجراي اين استراتژي نهايتاً امارات هم در يمن شكست ميخورد.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *