مقايسه تطبيقي جنگ تركيبي با جنگ هيبريدي و جنگ همه جانبه

جنگ تركيبي با جنگ هيبريدي تفاوت دارد و جنگ هيبريدي در ذيل جنگ تركيبي قرار دارد، به‌عبارتی‌دیگر جنگ تركيبي محيط بر جنگ هيبريدي است. جنگ هيبريدي متكي بر «به­گزيني» و بهينه شدن است اما جنگ تركيبي متكي بر «تلفیق» است. مثلاً وقتي سامانه سوخت بنزين خودرو تبديل به برق مي­شود اين يك اقدام هيبريدي است، يعني يك اقدام سخت و ضد محیط‌زیست تبديل به اقدام نرم و سازكار با محیط‌زیست تبديل مي‌شود. جنگ هيبريدي بيشتر متكي به اقدامات نرم است، البته اقدام سخت نظامي و نيمه‌سخت هم در جنگ هيبريدي وجود دارد، در جنگ هيبريدي امكان اجراي عمليات سخت نظامي تمام عيار (جنگ تمام عيار) ضعيف است، بلكه بيشتر امكان اجراي جنگ محدود يا عمليات محدود متصور مي‌باشد. جنگ تركيبي بيشتر متكي به اقدامات سخت و نيمه­سخت است، جنگ هيبريدي بيشتر متكي به اقدامات نرم و هوشمند است. در جنگ تركيبي همزمان با اقدامات نرم، امكان اجراي جنگ تمام عيار نظامي بيشتر وجود دارد. جنگ ترکیبی بیشتر شبیه به راهبرد است اما جنگ هیبریدی الگو یا پاردایم است. جنگ تركيبي متكي به راهبرد است اما جنگ هيبريدي متكي به ابزار و روش است.

جدول (۱): تفاوت­هاي جنگ تركيبي با جنگ هيبريدي

رديف	جنگ تركيبي[۱]	جنگ هيبريدي[۲]
۱	متكي به تلفيق و تركيب	متكي به به­گزيني و بهينه شدن
۲	متكي به اقدامات سخت و نيمه­سخت	متكي به اقدامات نرم و هوشمند
۳	امكان اجراي عمليات سخت نظامي و جنگ تمام عيار وجود دارد	امكان اجراي عمليات سخت نظامي و جنگ تمام عيار خيلي كم است
۴	احتمال جنگ گسترده و نامحدود	احتمال جنگ محدود
۵	متكي به تركيب راهبرد	متكي به تركيب ابزار و روش
۶	از جنس راهبرد	از جنس الگو يا پارادايم
۷	كم­توجهي به اصل هزينه- منفعت و پرهزينه	توجه به اصل هزينه- منفعت و كم­هزينه
۸	اولويت بخش لشكري	اولويت بخش كشوري
۹	متكي به عمليات بي­قاعده	متكي به عمليات نامنظم
۱۰	جنگ شناختی در ذیل جنگ ترکیبی است	جنگ شناختی مکمل جنگ هیبریدی است
۱۱	هنرمندانه و مبتنی بر ابتکار است	هوشمندانه و مبتنی بر خلاقیت است
۱۲	اولويت با جنگ اطلاعاتي- سايبري- شناختي- رسانه­اي و علوم نظامي	اولويت با جنگ شناختي- رسانه­اي- پيام­رسان­ها- و علوم اجتماعي

[۱] . Combined warfare

[۲] . Hybrid warfare

 

وجوه اختلاف جنگ ترکیبی با جنگ همه جانبه[۱] عبارتند از:

1. جنگ ترکیبی مبتنی بر شناخت و ادارک است و بیشتر به­صورت شبکه‌ای و تأثیر محور انجام می­شود اما جنگ همه جانبه مبتنی بر اشراف اطلاعاتی است و بیشتر به­صورت تخریب محور انجام می­شود.
2. جنگ ترکیبی مبتنی بر اطلاعات تهاجمی و شناختی است اما جنگ همه جانبه مبتنی بر جنگ اطلاعاتی یا تهاجم اطلاعاتی و روانی است. در جنگ تركيبي عمليات پيوست اطلاعات است و اطلاعات سلاح اصلي است اما در جنگ همه جانبه اطلاعات پيوست عمليات است و عمليات سلاح اصلي است.
3. جنگ ترکیبی بر اساس راهبرد و فرماندهی و کنترل اقتضایی است اما جنگ همه جانبه بر اساس طرح­های مبتنی بر شور ستادی و سامانه­های نه­گانه فرماندهی و کنترل است.
4. جنگ ترکیبی همزمان در داخل و خارج و در منطقه خاکستری انجام می­شود به همین دلیل دوست و دشمن، خودی، مرز و جبهه به سختی مشخص است اما جنگ همه جانبه معمولاً با دشمن خارجی در منطقه نبرد مشخص انجام می­شود بنابراین دوست و دشمن و مرز مشخص است.
5. در جنگ ترکیبی محوریت قدرت نرم قرارگاه­های فرهنگی و اولویت با جنگ رسانه‌ای و سایبری است اما در جنگ همه جانبه محوریت قدرت سخت قرارگاه­های عملیاتی و اولویت با اقدامات نظامی و تاکتیکی و جنگ الکترونیک است.
6. جنگ ترکیبی مبتنی بر مولفه­های قدرت ملی و براندازی است اما جنگ همه جانبه مبتنی بر مولفه­های قدرت نظامی و کسب پیروزی است.
7. جنگ ترکیبی مبتنی بر موج سواری و بی قاعده است اما جنگ همه جانبه مبتنی بر دستور عملیاتی و قاعده و نظم است.
8. جنگ ترکیبی مبتنی بر فروپاشی از درون است اما جنگ همه جانبه مبتنی بر فشار از بیرون است.
9. جنگ ترکیبی برای ناکارامدی دولت و اقتدارزدایی از نظام است اما جنگ همه جانبه برای پیروزی نظامی و شکست طرف مقابل است.
10. در جنگ ترکیبی فرماندهی و کنترل غیرتمرکزی و لایه­ای است اما اجرای آن به­صورت شبکه­ای و غیرتمرکزی است. در جنگ همه جانبه فرماندهی و کنترل تمرکزی و ستاد محور است اما اجرا غیرتمرکزی و یگان محور است.
11. جنگ ترکیبی مبتنی بر اصول ملی جنگ است اما جنگ همه­جانبه مبتنی بر اصول جنگ است.
12. اصول جنگ ترکیبی و چگونگی اجرای آن با اصول جنگ همه جانبه و چگونگی اجرای آن متفاوت است.
13. در جنگ تركيبي اولويت با جنگ اطلاعاتي- سايبري- شناختي- رسانه­اي و علوم نظامي است اما در جنگ همه جانبه اولويت با جنگ تمام عيار- ديپلماتيك و عمليات نظامي است.

در يك نگاه كلي تفاوت اساسي بين سه جنگ تركيبي، هيبريدي و همه جانبه در ۱۰ حوزه طبق جدول زير است.

جدول (۲): تفاوت سه جنگ تركيبي، هيبريدي و همه جانبه

 

رديف	تفاوت	تركيبي	هيبريدي	همه جانبه
۱	ابزار جنگ	اولويت با ابزار نرم و نيمه سخت و سپس ابزار سخت	اولويت با ابزار نرم و نيمه سخت و سپس ابزار سخت	اولويت با ابزار سخت و سپس ابزار نيمه سخت و نرم
۲	هدف جنگ	محدودتر- ایجاد آشفتگی در ساختارهای اجتماعی، سیاسی و نظامی	خاص و محدود- ایجاد آشفتگی در ساختارهای اجتماعی، سیاسی و نظامی	گسترده­تر- ایجاد آشفتگی در ساختارهای نظامی و دولتي
۳	تاكتيك جنگ	كوچك و محدود- استفاده از ضعف­ها و كاستي­هاي اجتماعي و داخلي	خاص و محدود- استفاده از ضعف­ها و كاستي­هاي اجتماعي و داخلي	گسترده و وسيع- استفاده از ضعف­ها و تهديدهاي نظامي
۴	زمان جنگ	کلی‌تر و طولانی‌مدت­تر برای تأثیرگذاری بر چندین جبهه	کلی‌تر و محدود­تر برای تأثیرگذاری بر چندین جبهه	خاص و محدود در زمان جنگ براي تأثيرگذاري در يك جبهه
۵	مخاطب جنگ	به نظامي و غيرنظامي و نامشخص (دوست، دشمن، خودي، بي­طرف) حمله شناختي وتبليغاتي انجام مي­شود	نظامي و غيرنظامي و نامشخص (دوست، دشمن، خودي، بي­طرف) به غيرنظاميان حمله شناختي ورسانه­اي انجام مي­شود	به نظامي و غيرنظامي حمله انجام مي­شود- بيشتر نيروهاي مسلح و محدود به دشمن است
۶	ميدان نبردِ جنگ	نامشخص و نامرئي در صحنه جنگ- بیشتر در میدان نبرد همه جانبه و در مقیاس گسترده‌تر اجرا مي­شود	نامشخص و موريانه­اي در صحنه جنگ- فوری‌تر و پیچیده‌تر كه بر تهدیدات فراتر از صحنه نظامی و به­خصوص صحنه اجتماعي تمركز دارد	مشخص و محدود به صحنه عمليات- اولويت اول در میدان نبرد نظامی و سپس مناطق شهري
۷	سطح و شدت جنگ	تاكتيكي و راهبردي- عملیات نظامی محدود و كم شدت بدون ورود به یک جنگ کامل و مستقیم	تاكتيكي و راهبردي- عملیات نظامی محدود و كم شدت بدون ورود به یک جنگ کامل و مستقیم	تكنيكي، تاكتيكي، عملياتي و راهبردي- عمليات پرشدت نظامي با گستره زياد
۸	بازيگران جنگ	پيام رسان­ها و پلتفرم­ها- نيروهاي اجتماعي با تركيب نيروهاي شبه نظامي و كلاسيك	شبكه­هاي اجتماعي و پيام رسان­ها و پلتفرمها- نيروهاي رسانه­اي با تركيب نيروهاي اجتماعي	نيروهاي نظامي كلاسيك با تركيب نيروهاي نامتعارف و شبه­نظامي
۹	پيامد جنگ	باعث تغيير رفتار مردم و انفعال راهبردي مسئولين و كارگزاران مي­شود	باعث تغيير رفتار مردم و انفعال راهبردي مسئولين مي­شود	باعث تحميل اراده يا تسليم و شكست كامل فيزيكي ساختارها و نيروهاي مسلح مي­شود
۱۰	اولويت اجراي جنگ	اولويت با جنگ اطلاعاتي- سايبري- شناختي- رسانه­اي و علوم نظامي	اولويت با جنگ شناختي- رسانه­اي- پيام­رسان­ها- و علوم اجتماعي	اولويت با جنگ تمام عيار- ديپلماتيك و عمليات نظامي

[۱] . All-out war