هنوز مشخص نیست آیا آمریکا سرانجام به توافق هسته ای (برجام) بازخواهد گشت یا خیر؛ اما چه توافق شکل بگیرد و چه نگیرد، به نظر می آید توسعه روابط ایران با جهان امکان پذیر است.
تحریم ایران عمدتاً بر بستن مرزهای غربی این کشور متمرکز شده، اما ایران در شرق روابط رو به گسترش دارد، روابط ایران با کشورهای عربی منطقه در حال توسعه است. توسعه روابط سیاسی ایران به جهان از جمله امضای مشارکت راهبردی و اقتصادی ۲۵ ساله با چین در سال ۲۰۲۱ به ارزش ۴۰۰ میلیارد دلار، بازگشایی سفارتخانه‌های کویت و امارات در تهران و عضویت کامل ایران در سازمان همکاری شانگهای نشان می دهد حتی اگر مذاکرات برای ازسرگیری توافق هسته ای به نتیجه دست نیابد و تحریم های غرب همچنان پابرجا بماند، توسعه روابط ایران با جهان امکان پذیر است
پیمان شانگهای، یک پیمان سیاسی- امنیتی است که در راستای توسعه آن پروتکل‌های فرهنگی، اقتصادی و دیپلماتیک طراحی شده است. در همین راستا ایران نیز در کنار رویکردهای سیاسی، به‌دنبال بهره‌گیری از این پیمان برای توسعه مبادلات تجاری است، بر همین اساس اکنون ایران یکی از ۹ کشور عضو این سازمان به شمار می‌رود؛ سازمانی با بزرگی اقتصاد حدود ۲۰ تریلیون دلاری، حجم تجارت خارجی سالانه حدود ۶.۶ تریلیون دلاری و جمعیت حدود ۲ میلیارد و ۶۰۰ میلیون نفری که با اضافه شدن ایران، نقش جدی‌تری در مناسبات سیاسی و اقتصادی جهان ایفا خواهد کرد.
فرصت مشترک شانگهای این است که باعث تغییر موازنه اقتصاد جهانی از اروپا- آتلانتیک به سمت شرق دور و آسیا میشود. به عبارتی دیگر اقتصاد آسیایی جایگزین اقتصاد اروپایی میشود و اقتصاد آسیایی در کانون توجهات جهان قرار میگیرد.
فرصتهایی که ایران برای شانگهای ایجاد کرده است عبارتند از:
۱-ایران با داشتن منابع انرژی بعنوان هاب انرژی منطقه میتواند در زمینه تأمین انرژی کشورهای شانگهای نقش موثری داشته باشد. ایران پنجمین یا هقتمین صادر کنند نفت و پس از روسیه دومین مقام در زمینه تولید گاز دارد. لذا ظرفیت تولید و صادرات تا ۳۰۰۰ بشکه نفت را در روز دارد. تولید گاز طبیعی ایران حدود ۲۵۶ میلیارد متر مکعب در سال است که ۲۴۵ میلیار متر مکعب آن مصرف داخلی میشود و حدود ۱۱ میلیارد متر مکعب توان صادرات دارد علاوه بر آن چنانچه تحریمها کنسل شود و چین و بخصوص روسیه همکاری کنند میتواند زیرساخت های ال ان جی و ال پی جی را راه اندازی کند تا گاز طبیعی را به گاز مایع تبدیل نموده و از طریق کشتی به کشورهای آسیایی صادر نماید و مهمتر از همه ترکمنستان منابع گازی فراوانی دارد که فقط از طریق ایران به جهان آزاد ارتباط دارد لذا ایران میتواند گاز ترکمنستان را سواپ را به کشورهای عضو شانگهای سوآپ نماید.
۲- موقعیت ژئوپلیتیکی و ژئواستراتژی و ژئواکونومیک ج.ا.ایران از طریق خلیج فارس و دریای خزر باعث شکل گیری و اتصال مسیر ترازیتی شمال به جنوب شده و کشورهایی مثل روسیه و آسیای میانه و قفقاز را به کشورهای جنوبی آسیا مثل هند وصل نموده و از سوی دیگر کرویدور شرق به غرب را بهم وصل نموده است. ایران بعنوان کانون و دروازه ارتباطات کشورهای آسیایی است.
۳- ایران نقش بسیار مهمی در بازتعریف معماری امنیتی و دگردیسی سازه های امنیتی جهت مقابله با تروریسم، مواد مخدر و ایجاد امنیت در افغانستان بعنوان پاشنه آشیل امنیت کشورهای عضو شانگهای دارد.
فرصتهای شانگهای برای ج.ا.ایران عبارتند از:
۱- شانگهای گلوگاه تنفسی ایران در مقابل تحریم های ظالمانه آمریکا و خنثی کننده اثرات نامطلوب برجام است.
۲- باعث اتصال خط لوله گاز ایران از طریق پاکستان به هند میشود (درصورت موافقت پاکستان) و در واقع باعث تحقق جاده ابریشم یک کمربند و یک راه میشود.
۳- شانگهای باعث توسعه عمق استراتژیک ایران از منطقه غرب آسیا به شرق آسیا میشود.
